Khi nào nên tập vật lý trị liệu?
Khớp gối là một trong những khớp quan trọng nhất của cơ thể con người, không chỉ là khớp lớn nhất mà còn rất linh hoạt và liên quan đến cử động của chân. Nhưng cũng vì vậy mà khớp gối cũng là vị trí chịu ảnh hưởng của quá trình thoái hóa và chấn thương.
Ảnh: Bài tập vật lý trị liệu phục hồi chức năng khớp gối - Giải pháp hiệu quả cho vấn đề khó khăn trong di
Trong nội dung dưới đây Phạm Gia Sport chia sẻ các bài tập vật lý trị liệu cho khớp gối. Nhằm giúp các bạn hiểu rõ hơn về cấu tạo, chức năng, các bệnh lý thường gặp và cách điều trị của khớp gối.
Chức năng và cấu tạo của khớp gối
Khớp gối nằm ở vị trí trung tâm, tiếp xúc với xương đùi, xương bánh chè và xương chày, giúp nâng đỡ trọng lượng của cơ thể. Nó cũng đóng vai trò như một bản lề, điều phối sự vận động của hệ thống gân-cơ-dây chằng-sụn-bao khớp.
Cấu tạo của khớp gối gồm 3 phần chính:
- Xương: xương đùi, xương chày và xương bánh chè.
- Sụn ở đầu xương: có tác dụng giảm ma sát khi vận động.
- Dây chằng: Nằm ở mặt ngoài của khớp gối. Bao gồm các dây chằng bên (trong và ngoài) giúp giữ cho khớp gối ổn định trong các chuyển động xoay và vặn. Các dây chằng chéo (trước và sau) bắt chéo nhau theo hình chữ X, dệt chặt và ổn định khớp gối cũng như các gân và cơ của khớp gối, ngăn không cho các vùng này trượt quá xa về phía trước hoặc phía sau.
Khớp gối đóng một vai trò rất quan trọng trong cơ thể chúng ta. Nó hỗ trợ toàn bộ trọng lượng của cơ thể và hỗ trợ vận động, đi, đứng và ngồi. Tuy nhiên, khớp gối được coi là khớp tương đối lỏng lẻo nên rất dễ bị chấn thương như: trật khớp, gãy xương, đứt dây chằng, tổn thương sụn… Trong số này, dây chằng là mỏng manh nhất.
Những người có nguy cơ cao bị chấn thương đầu gối bao gồm vận động viên, người chơi thể thao -- đặc biệt là các môn thể thao có tác động mạnh (bóng đá, bóng rổ, bóng bầu dục, quần vợt, cầu lông, v.v.) và những người thường xuyên hoạt động thể chất nặng.
Các vấn đề về đầu gối thường gặp
Ảnh: Các vấn đề về đầu gối thường gặp
Thoái hóa đầu gối
Đây là một bệnh thoái hóa khớp có tính chất thoái hóa của các khớp, trong đó những thay đổi trên bề mặt sụn khớp dẫn đến hình thành các gai xương trên bề mặt khớp, cuối cùng dẫn đến biến dạng khớp (arthropathies).
Ở giai đoạn đầu, dịch trong bao khớp chưa bị ảnh hưởng nhiều nên tổn thương không quá nặng. Tuy nhiên, khi bị tổn thương nhiều hơn, dịch khớp giảm, lực ma sát ở đầu khớp tăng lên, bề mặt sụn bị bào mòn nhanh khiến khoảng khớp bị thu hẹp và ảnh hưởng đến khả năng vận động của người bệnh.
Thoái hóa khớp gối chủ yếu xảy ra ở người lớn tuổi, nhưng cũng có thể do gắng sức nặng, đứng và ngồi lâu, hoặc thừa cân - béo phì. Một số trường hợp chấn thương: đứt dây chằng đầu gối, gãy hoặc gãy lồi cầu dưới xương đùi, gãy xương bánh chè.... Cũng có thể dẫn đến thoái hóa.
Dấu hiệu thoái hóa là đau quanh khớp gối, lúc đầu đau nhẹ hoặc chỉ xuất hiện khi đi lại nhiều, lên xuống cầu thang. Sau đó, đầu gối có thể sưng lên kèm theo dịch khớp, đau tái phát và cứng khớp.
Viêm khớp gối
Khi bị viêm khớp, xương và sụn bị bào mòn, dần trở nên sần sùi, thô ráp. Lực ma sát trong xương tăng làm giảm khả năng hấp thụ chấn động của sụn khớp dẫn đến đau nhức, cử động khó khăn. Đau khớp gối thường xảy ra vào sáng sớm và kèm theo hiện tượng cứng khớp gối gây đau nhức.
Viêm khớp dạng thấp
Đây là bệnh tự miễn, gây tổn thương nặng nề cho màng hoạt dịch, sụn khớp và xương dưới sụn. Nó gây đau nhức, cứng khớp, lâu ngày biến dạng và dính khớp.
Bệnh gout
Ảnh: bệnh gout ở đầu gối
Đây là một bệnh rối loạn chuyển hóa làm tăng nồng độ axit uric trong máu và khớp, có thể chèn ép dây thần kinh. Bệnh gút thường ảnh hưởng đến các khớp ngón tay và bàn chân, nhưng chân cũng có thể ảnh hưởng đến đầu gối.
Chấn thương đầu gối
Chấn thương đầu gối bao gồm bong gân, trật khớp, gãy xương, viêm bao hoạt dịch đầu gối, chấn thương dây chằng và sụn chêm.
Bong gân
Một chấn thương xảy ra ở một số bó sợi hoặc kéo dây chằng nhưng không làm đứt dây chằng. Các triệu chứng bao gồm đau, bầm tím quanh khớp do tụ máu và nóng ở vùng gân.
Tổn thương dây chằng
Ảnh: Tổn thương dây chằng
Dây chằng bị căng hoặc đứt do ngã, gây đau, sưng tấy và khó cử động. Sau 2-3 ngày, các triệu chứng biến mất nhưng teo cơ dần xuất hiện, liên kết giữa xương chày và xương đùi trở nên lỏng lẻo.
Tổn thương sụn chêm
Khi bạn xoay người đột ngột hoặc khuân vác vật nặng, sụn chêm có thể bị rách khiến đầu gối bị đau và sưng tấy. Trong nhiều trường hợp, các mảnh sụn bị rách thậm chí có thể lọt vào giữa các khớp khiến khớp bị kẹt và cần phải phẫu thuật.
Gãy xương
Xương bánh chè dễ bị gãy khi va chạm mạnh, đột ngột. Khi ấn vào, nếu các đầu xương bị gãy, bạn sẽ thấy đau dữ dội, bầm tím và không thể cử động được.
Sai khớp
Đau và sưng do phần cuối của xương bị lệch khỏi vị trí ban đầu.
Viêm bao hoạt dịch đầu gối: Bao hoạt dịch là một túi chứa đầy chất lỏng ở bên ngoài khớp gối giúp gân và dây chằng hoạt động trơn tru và nhịp nhàng. Chấn thương đầu gối có thể khiến bao hoạt dịch bị viêm và dẫn đến đau và cứng khớp gối.
Bạn dang xem: Bài tập vật lý trị liệu phục hồi chức năng khớp gối - Giải pháp hiệu quả cho vấn đề khó khăn trong di
Vật lý trị liệu đầu gối
Có nhiều cách tiếp cận khác nhau để điều trị chấn thương xảy ra ở đầu gối, tùy thuộc vào bệnh lý và mức độ chấn thương. Vật lý trị liệu là một trong những phương pháp được sử dụng rộng rãi nhất
Hạn chế các tác dụng phụ của việc sử dụng thuốc và các can thiệp không xâm lấn với ít biến chứng hơn là bảo vệ cho bệnh nhân.
Ảnh: Vật lý trị liệu đầu gối
Các kỹ thuật điều trị thường được sử dụng bao gồm:
- Sóng siêu âm: Sóng siêu âm đi sâu vào khớp gối giúp tăng cường lưu thông máu và thúc đẩy quá trình lành vết thương. Kỹ thuật này còn giúp tiêu viêm, giảm đau hiệu quả.
- Xung điện: Khi áp dụng công nghệ xung điện, vùng cơ xung quanh đầu gối sẽ rung lên, làm giãn cơ, giảm đau, tăng tuần hoàn máu, thúc đẩy phục hồi.
- Vận động trị liệu: Hướng dẫn bệnh nhân các bài tập giúp tăng cường vận động khớp gối, ngăn ngừa tái phát. Các bài tập có thể được thực hiện tự do hoặc sử dụng thiết bị đơn giản, chẳng hạn như máy vật lý trị liệu.
Bài tập nâng chân thẳng
Ảnh: Bài tập nâng chân thẳng
Bài tập này giúp tăng cường cơ ở phía trước đùi.
- Người tập nằm ngửa trên sàn.
- Gập một chân với lòng bàn chân trên sàn.
- Chân còn lại đưa thẳng lên vuông góc với thân người rồi từ từ hạ xuống.
- Lặp lại 15 lần rồi thực hiện tương tự với chân còn lại.
Như vậy là xong 1 vòng. Bạn có thể làm 2-3 nhóm tùy theo tình huống của riêng bạn. Nghỉ 5 giây giữa các hiệp.
Bài tập kéo giãn gân kheo
Giãn cơ có thể giúp bạn cải thiện gân kheo theo hướng tích cực.
- Đứng thẳng, quay mặt vào tường, một chân trước, một chân sau, giống như đang đi bộ.
- Gập chân trước trong khi giữ thẳng chân sau.
- Giữ nguyên tư thế trong 20 giây, sau đó lặp lại 2-5 lần rồi đổi chân.
- Nếu gối vẫn chưa vững, bạn nên chống tay vào tường để có điểm tựa.
Bài tập ngồi xổm
Squats là bài tập nâng mông rất phổ biến trong các phòng tập. Tuy nhiên, nó cũng có tác dụng làm tăng biên độ vận động của khớp gối, phù hợp khi chấn thương không quá nặng, hoặc khi gần hồi phục.
- Đặt hai chân song song, rộng bằng vai.
- Từ từ uốn cong đầu gối của bạn. Điều chỉnh vị trí sao cho lưng hơi hướng về phía trước và đầu gối song song với mặt đất.
Giữ tư thế này trong 5-10 giây, sau đó lặp lại 5-10 lần.
Bài tập kéo bắp chân
Bài tập này yêu cầu dụng cụ tập đơn giản, chẳng hạn như ghế hoặc bục. Bạn cũng có thể sử dụng cầu thang để hỗ trợ.
Đứng thẳng trước ghế, nhấc từng chân một.
- và sau đó đi xuống từng bước một.
- Thực hiện 10 lần, sau đó tăng dần cường độ.
Bài tập nâng cao chân một bên
Bài tập này không quá phức tạp, về cơ bản giống với các động tác yoga.
- Người bệnh nằm nghiêng trên sàn, hai chân duỗi thẳng.
Nâng một chân tạo thành góc khoảng 60 độ.
- Từ từ hạ chân xuống rồi lại nâng lên.
Lặp lại 5-10 lần rồi đổi bên.
Một số mẹo giúp bảo vệ đầu gối tốt hơn
Ảnh: bảo vệ đầu gối tốt hơn
Trên đây là một số chia sẻ của Phạm Gia Sport về bài tập vật lý trị liệu khớp gối. Đây là bộ phận khớp quan trọng, để bảo vệ khớp gối tốt hơn bạn cần chú ý một số điểm sau:
- Tránh các tư thế tác động xấu đến khớp gối như: ngồi xổm, ngồi bắt chéo chân, quỳ gối, khuân vác vật nặng…
- Phụ nữ nên tránh đi giày cao gót. Thống kê cho thấy, đi giày có đế cao hơn 3cm sẽ đẩy người về phía trước, khó giữ thăng bằng và tăng áp lực lên khớp gối.
- Người chơi thể thao nên đi giày chuyên dụng cho từng môn, và giày mang phải được bao bọc cẩn thận.
- Giữ ấm vùng đầu gối, nhất là vào mùa lạnh, vì bộ phận này bảo vệ cơ, thịt và mỡ, nhưng không cung cấp nhiệt cần thiết.
- Thường xuyên tập các động tác giúp ích cho phần thân dưới như đứng - ngồi, xoay khớp, nhấc chân, yoga duỗi bắp chân... để giảm đau và tăng cường sức mạnh cho khớp gối.
- Nếu đau khớp gối liên tục có thể được xoa bóp, châm cứu, bấm huyệt, tắm bùn, suối khoáng...
Nếu còn thắc mắc nào khác, hay muốn mua dụng cụ phục hồi chức năng, hãy liên hệ với Phạm Gia Sport để được tư vấn cụ thể!
Bài viết liên quan: Bài tập vật lý trị liệu đơn giản tại nhà cho thoái hoá khớp gối - Giúp bạn giảm đau và tăng cường sức mạnh cho khớp gối
Bài viết liên quan: Bài tập thể dục giúp giảm cân toàn thân hiệu quả - Cùng các động tác đơn giản cho một hình thể săn chắc
Bài viết liên quan: Định giá thời gian của một chuỗi tiền tệ qua bài tập thực hành - Hãy tính toán giá trị thực của tiền tệ trong các quyết định đầu tư
